Spreken in het openbaar kent een uitgebreide menukaart

En afhankelijk van wat er op het menu staat, kent elk gerecht zijn eigen recept en voorbereiding. Waar het spreken in het openbaar betreft, onderscheiden we op zijn minst 6 verschillende soorten ‘presentaties’, die elk een unieke voorbereiding, structuur, en uitvoering kennen. Zullen we er eens een paar bij langs lopen?

Spreken in het openbaar – de Speech

Misschien is het wel eens aan jou gevraagd om een speech te houden op een bruiloft of bij een jubileum van een collega. In ieder geval ben je er wel eens getuige van geweest.

Wat dan al meteen opvalt is dat speeches een persoonlijk karakter hebben. Het kan hierbij gaan over één enkele persoon, maar kan ook een groep betreffen. Het kan zelfs over iets onpersoonlijk gaan zoals de opening van een gebouw, of de oprichting van een instituut.

Het doel kan zijn toehoorders zowel te informeren als te amuseren. Tegelijkertijd kan er ook een serieuzere  toon aangeslagen worden. Bijvoorbeeld als het erom gaat iemand lof toe te zwaaien, zoals bij een diploma uitreiking, of graduatie,

Een speech is kort maar krachtig. Je kunt hem zowel zittend als staand geven, maar het verdient de voorkeur om te gaan staan, en het liefst vanuit een vaste positie. Om het intieme en persoonlijke karakter te onderstrepen is het essentieel dat je tijdens het spreken contact houdt met de toehoorders, door het aan te kijken en hen als onderwerp in je speech te betrekken.

Tips:

• Houd de toon persoonlijk én luchtig
• Gebruik anekdotes en voorbeelden
• Betrek je publiek als onderwerp in je speech
• Spreek niet langer dan 10 minuten
• Houd (oog)contact met je publiek

Spreken in het openbaar – de Lezing of Toespraak

Een lezing of toespraak wordt meestal gegeven vanaf één plek, staande achter een katheter. Qua vorm is het een soort les die je geeft aan meestal een wat groter publiek. De rolverdeling is duidelijk: de spreker spreekt en de toehoorders luisteren. Er is in de meeste gevallen geen sprake van actieve interactie met de toehoorders. Een lezing of toespraak geeft de mogelijkheid van belang zijnde (vak)informatie te delen met een groot publiek.

Hoewel veel sprekers dit moeilijk vinden, is het aan te bevelen te streven naar veelvuldig oogcontact met meerdere personen in het publiek. Hoewel de tekst in principe een vast omschreven vorm heeft, en als zodanig voorgedragen kan worden, is het ook mogelijk deze goed voorbereidde tekst ‘voor de vuist weg’ te spreken met woorden die op dat moment in je opkomen en bruikbaar zijn in je tekst. Dit geeft een informelere sfeer en biedt de mogelijkheid tot improvisatie en een intenser contact met je publiek. Dit laatste is vooral bedoeld voor ervaren sprekers.

Aangezien er geen interactie zal plaatsvinden tijdens de toespraak is het in de voorbereiding van groot belang goed te overdenken 1) wat de behoeften zijn van het publiek, en 2) welke informatie je absoluut wilt delen, en 3) wat je hierin van jezelf wilt laten zien.

Soms willen sprekers te veel materiaal presenteren in een te hoog tempo. Dat wordt moeilijk te volgen voor je toehoorders. Om te checken of de inhoud van je lezing nog gevolgd en begrepen wordt, is het goed om gade te slaan wat er zich op de gezichten van de toehoorders afspeelt. Hier is goede voorbereiding zowel qua inhoud als presentatie van cruciaal belang.

Spreken in het openbaar – de interne presentatie

Op meerdere vlakken is er een belangrijk verschil tussen een toespraak en een (interne) presentatie. Een presentatie kent een lossere stijl dan een lezing. De presentator beweegt zich vrij in de ruimte en is niet gebonden aan een vast  omschreven tekst of woordgebruik.

Interne presentaties kunnen verschillende doelstellingen hebben. Je wilt bijvoorbeeld mensen inspireren, je schakelt hen in om mee te denken over een onderwerp, of je wilt dat zij instemmen met je plan. Kenmerkend voor een interne presentatie is de informele, collegiale sfeer. Mits goed uitgevoerd heeft die een stimulerende uitwerking.

Belangrijk is dat meteen aan het begin van de presentatie het doel helder en duidelijk wordt omschreven. Wil je dat je toehoorders meedenken? Verwacht je een besluit over je plan? Maak dit dan van meet af aan duidelijk. Omdat collega’s vaak al zijn ingewijd in het onderwerp, kun je wat sneller tot de kern komen. Sla lange inleidingen over en kom meteen tot de kern.

Tips:

• Maak je doel duidelijk: wat verwacht je van je toehoorders?
• Stem je taalgebruik af op het publiek: meestal kun je vakjargon en afkortingen gewoon gebruiken
• Stel je open voor kritiek en doe er je voordeel mee
• Neem de tijd voor discussie
• Dring aan op actie: maak duidelijke afspraken over het vervolg

Spreken in het openbaar – de Pitch

Wat is een pitch? Hoe lang mag een pitch maximaal duren? Kort gezegd zou je kunnen zeggen dat een pitch een kort verhaal is waarmee je een specifiek doel wilt bereiken.

Het doel kan variëren van een pitch in the Dragons den, of een klant overtuigen van de kwaliteit van je product, tot je baas overtuigen jou of jouw plan serieus te nemen en er mee aan de slag te gaan.

Hoe lang mag een pitch duren? Kort! Maar kort is niet perse 1 minuut. Hij mag ook langer duren. Maar bij een pitch is het van belang dat je niet uitweidt over welk aspect van je onderwerp maar ook. Bij een pitch staat 100% focus op één thema centraal.

Net als bij een lezing of presentatie is het ook bij een pitch van levensbelang dat je de aandacht niet verliest. Je wilt van begin tot eind boeien. Denk daarom goed na over de opbouw van je pitch. Heb je een sterk verhaal bedacht, met een inleiding, een kern en uitsmijter als besluit? Wanneer je eenmaal de aandacht hebt gegrepen, mag je die niet meer verliezen!

Spreken in het openbaar – de Verkooppresentatie

De verkooppresentatie kent veel verschillende settings en afhankelijk daarvan bereid je goed voor op te verwachten vragen of tegenwerpingen. Vermijdt de valkuil je al te druk te maken over het kunnen beantwoorden van alle mogelijke vragen, dit is eenvoudig onmogelijk. Een eerlijk antwoord wordt vaak meer op prijs gesteld dan een vlotte gladde babbel.

Een verkooppresentatie heeft als doel het bedrijf neer te zetten en de verkoop van producten en diensten op te vijzelen.

Om publiek te overtuigen van de voordelen van een product, heb je meer nodig dan woorden alleen. Demonstreer de unieke werking van je product. Laat het mensen zélf ervaren.

Tips:

• Verplaats je in het publiek: wat is hun belang bij de informatie?
• Wees krachtig, kort en bondig in je taalgebruik.
• Maak gebruik van one-liners en promo-taal (uniek, beter, goedkoper).
• Haal gezaghebbende bronnen aan, gebruik feiten en cijfers.
• Laat mensen de werking van het product zélf ervaren.

Spreken in het openbaar – je leert een vak en versterkt een gave

Spreken in het openbaar is een vak dat je kunt leren! Helaas wordt het door velen bezien wordt als een gave die je nu eenmaal hebt gekregen, of niet. Met dat excuus stelt onze innerlijke criticus, ons emotionele brein, ons gerust als wij menen niet goed in het openbaar te kunnen spreken. Want het wil ons beschermen tegen gevaar. 

Maar de werkelijkheid is dat je bij het spreken in het openbaar zowel je natuurlijke gaven nodig hebt, alsook kennis van het vak. Dat is nu precies wat een presentatietraining voor je doet.

Enerzijds herkent en versterkt een training jouw persoonlijke talent, en anderzijds maak je kennis met alle geheimen van het vak ‘spreken in het openbaar.’ 

Wanneer wij anderen moeiteloos en met plezier en impact zien spreken in het openbaar, vervult het ons misschien met een gezonde jaloezie. Dat roept de vraag bij ons op hoe het toch kan dat dit voor de één is weggelegd en voor de ander een onbegaanbaar pad lijkt te zijn?

Wat is het geheim van spreken in het openbaar?

Misschien heb je je wel eens afgevraagd wat het geheim is van een inspirerende spreker. Inspireert hij het publiek, of inspireert het publiek hem? En wat gebeurt er dan precies, wanneer begint dit proces van inspiratie? Ook een belangrijke vraag is: hoe breng je dit proces van inspiratie als spreker op gang?

Wat maakt dat het publiek de ene spreker afwijst, en een andere spreker in hun hart sluit? Is dat louter willekeur? Of beschikt die spreker over een gave die je nu eenmaal wel of niet hebt?

Daar hebben filosofen als Cicero, en Aristoteles zich 2000 jaar geleden al over gebogen. Zij hebben er hele boeken over geschreven. Daarin analyseren zij elk aspect van de retorica, de kunst van het spreken in het openbaar. Cicero stond bekend als de grootste redenaar van zijn tijd!

En die tijd heeft niet stil gestaan. Alles wat zij geschreven hebben is van onschatbare waarde. Maar dit is ook nog eens aangevuld met duizenden jaren van toegenomen kennis van psychologie, en neurologie.

Het goede nieuws is dat iedereen voor wie het belangrijk is om in het openbaar te spreken, de weg naar spreken met impact open ligt. Met een training spreken in het openbaar ga je hier kennis mee maken.

Ik kan je als presentatiecoach, die zijn sporen in de praktijk verdient heeft, alle geheimen van dit prachtige vak leren. Als je wat meer wil weten over mijn achtergrond kun je dit hier lezen. 

Ja, spreken in het openbaar is een vak dat je inderdaad kunt leren. En om op een inspirerende manier in het openbaar te spreken is een onderdeel van dat vak.

Wat doe je als spreken in het openbaar van jou wordt gevraagd?

Op talloze momenten in je leven komt het voor dat van jou gevraagd wordt om in het openbaar te spreken. Soms een eenvoudig dankwoord, of een voorstelrondje, en misschien ook wel een presentatie of een lezing. 

In zo’n geval is je grootste angst saai te zijn of jezelf voor schut te zetten en dat nog wel voor een publiek, terwijl alle ogen op jou gericht zijn!

Dan staat onze innerlijke criticus onmiddellijk klaar om ons gerust te stellen met de tip het liever aan een ander over te laten, die de ‘gave van het woord heeft.’ 

Maar de werkelijkheid is, dat jijzelf degene kunt worden die dat vak verstaat. Spreken in het openbaar is een vak dat je kunt leren en zelfs heel goed in kunt worden! Zelfs als je dat nu voor onmogelijk houdt.

Het goed over kunnen brengen van je boodschap is voor jou misschien wel juist heel belangrijk. Bijvoorbeeld voor je werk, of voor de vereniging waar je veel voor doet. En wat zou het dan mooi zijn als jouw spreken in het openbaar niet alleen effectief, maar ook inspirerend is voor jezelf en je publiek.

Nog mooier is het als je er zelf plezier in gaat krijgen omdat je merkt dat het jou én je publiek energie geeft. 

Dat is nu precies wat je met een presentatietraining gaat leren.

Wat ga je met een presentatietraining leren:

• het geheim van inspirerend spreken in het openbaar
• wat storytelling is en hoe je dit gebruikt
• ontwikkelen van zelfvertrouwen op een podium
• interactie maken met je publiek
• het effectief gebruik van retorische vragen
• hoe je een krachtige presentatie opbouwt

Wanneer je je de vaardigheid om te spreken in het openbaar eigen hebt gemaakt, en begrijpt hoe het werkt, ga je er plezier in krijgen. Dan ga je spreken in het openbaar niet meer uit de weg. Want dan heb je een vak geleerd: spreken in het openbaar!