Om te beginnen wil ik bekennen dat ik mijzelf wel ervaringsdeskundige mag noemen op het gebied van het overwinnen van spreekangst. Hierbij een korte terugblik.
Als kind kampte ik met een laag zelfbeeld en de gevolgen daarvan. Bijvoorbeeld stotteren, een droge mond, en hartkloppingen als ik voor een groep mijn mond open moest doen. Met name het stotteren gaf veel schaamtegevoel, en belemmerde mij in het overbrengen van mijn boodschap. Het bijzondere feit deed zich voor dat als ik door een microfoon sprak het stotteren zich niet voordeed. Net zoals dat bij het zingen niet het geval is.
Hoe vaak heb je het meegemaakt dat je op je werk een presentatie moet geven, maar dat je het vanwege de spanning die het je geeft aan een ander overlaat?
En hoe voelde dat achteraf? Je houdt er in veel gevallen een laf en ontevreden gevoel aan over. Diep van binnen sluimert het gevoel dat jij dit zelf ook zou kunnen.
Er zijn nu eenmaal situaties dat je er eigenlijk niet onderuit kan. Of dat het voor je carrière belangrijk is om het juist wél te doen. En dan graag zo goed mogelijk! Dus je spreekangst overwinnen gaat je veel brengen.
Misschien heb je je al vaak afgevraagd waarom jij daar nu zo’n last van hebt, terwijl anderen juist plezier lijken te beleven aan presenteren. Ja, personen voor spreekangst geen item is.
In dit artikel wil ik je daarom graag eens meenemen in wat spreekangst nu precies is. Maar ook in wat de oplossing is tegen dit fenomeen.
Het kost je ongeveer 10 minuten leestijd.
Je maakt dan kennis met antwoorden op de volgende vragen:
- Wat is spreekangst?
- Symptomen van spreekangst
- Wat je niet gaat helpen
- Oorzaken van spreekangst
- Een strategie die werkt!
Spreekangst is dus geen ziekte en ook geen aangeboren afwijking, of ongeneeslijke ziekte. Maar het is ook weer niet zo dat er een simpel trucje bestaat om er van af te komen. Sommigen zijn op zoek gegaan naar een ‘knopje in het hoofd’ om deze angst te overwinnen. Zo werkt het helaas niet.
Wél is het zo dat je je eigen generatoren die spreekangst aanjagen kunt leren begrijpen en herkennen. En ook dat je die kunt ombuigen naar spreekkracht.
De strategie die je daarvoor nodig hebt is simpel en krachtig. Het toepassen ervan in een eerst veilige omgeving en daarna in de praktijk gaan het grote verschil maken.
Als trainer op dit gebied heb ik veel mensen geholpen die dachten dat het overwinnen van spreekangst in hún geval niet mogelijk was.
De meesten van hen hadden het gevoel gevangen te zitten in de greep van spreekangst en hadden de overtuiging dat er in hun geval geen kruid tegen gewassen was!
En het zijn nu juist díe overtuigingen die een deel van het probleem én de oplossing vormen.
- Sta open voor je eigen potentiëel als spreker, overwin zelfafwijzing
- Trek de ‘stoute schoenen’, durf je zelf te gaan ont-dekken
- Sta open voor hulp. De kat hiernaast wijst je de weg 😉
Op wil je liever toch nog even verder lezen?
Wat is spreekangst eigenlijk?
In de grond der zaak is spreekangst de angst om afgewezen te worden. Angst voor afwijzing is een zeer krachtige emotie omdat ze rechtstreeks gelinked is aan ons feitelijke voortbestaan.
Dit komt omdat wij diep van binnen beseffen dat wij mensen nodig hebben om te kunnen overleven. Deze wetenschap zit diep geworteld in ons emotionele brein. Vandaar dat geaccepteerd worden voor ons brein een zeer hoge prioriteit heeft.
Bij het spreken in het openbaar leggen wij ons hoofd als het ware op het hakblok. Wij zijn gevoelsmatig vanaf dat moment overgeleverd aan de mening van anderen. Wanneer die mening negatief uitpakt, zegt ons emotionele brein dat dat grote gevolgen kan hebben voor ons voortbestaan. Dus adviseert je innerlijke criticus preventief negatief! 🙂
Het goede nieuws is dat iets dat je jezelf aandoet, je ook weer zelf kunt wegdoen! Je kunt spreekangst overwinnen en met plezier leren presenteren.
Symptomen van spreekangst
Symptomen van spreekangst kunnen variëren van persoon tot persoon. Iemand die met een krachtige vorm van spreekangst kampt, heeft heftige symptomen. Wanneer je aan deze beklemmende en allesoverheersende angst lijdt, kun je zelfs volledig blokkeren zodra je voor een publiek staat.
Veel deelnemers ervaren zodra zij hun mond opendoen, en zelfs al daarvoor, dat zij last hebben van trillende ledematen, buikpijn, spierspanning en zweet oksels en hartkloppingen. Ook een droge mond, veel slikken, of juist niet goed kunnen slikken en ook knikkende knieën komen veel voor. Heftig transpireren, stotteren, een volledige black-out en zelfs flauwvallen komt voor.
Deze symptomen kunnen zo heftig zijn dat je kunt gaan denken dat je niet meer te helpen bent. Het kan je het gevoel geven dat wat jij hebt veel erger is dan wie maar ook. En dat het iets is waar niets meer aan te doen valt.
Herken jij dit gevoel? Een ogenschijnlijk eenvoudig voorstelrondje kan dan al leiden tot één of meerdere van deze symptomen. Soms lukt het niet eens datgene te vertellen over jezelf wat je in gedachten had.
Jezelf in het middelpunt voelen staan kan tot paniekgevoelens leiden en vluchtgedrag teweeg brengen. Presentaties laat je daarom maar wat graag aan anderen over, zelfs als het bij je functie of rol hoort.
Wanneer je in je auto gas geeft en tegelijkertijd op je rem staat, gebeuren er meerdere onwenselijke dingen. Je motor wordt te heet en maakt teveel lawaai, de remmen raken oververhit, en de carrosserie begint lelijk te trillen.
Bij het presenteren met spreekangst zijn er soortgelijke elkaar tegenwerkende krachten aan het werk. Terwijl je er bij het presenteren op gericht bent naar buiten te treden, keer je je door je spreekangst tegelijkertijd naar binnen. Je wil jezelf geven aan het publiek, maar je sluit je tegelijkertijd op in jezelf. Je wil gas geven om je materiaal enthousiast te presenteren aan je publiek, maar je gedachten zijn alleen maar met jezelf bezig! Je staat volledig op de rem, bang om uit de bocht te vliegen.
Dit zijn de 3 remfactoren:
-
- Negatieve verwachtingen (bang om afgewezen te worden)
- Naar binnen gerichte aandacht (wat vinden ‘ze’ van mij?)
- Ego gerichte voorbereiding (hoe kom ik over?)
Door op deze drie remfactoren in te grijpen, gebeuren er bijzondere dingen.
Of je nu wil of niet, bij alles wat je in het leven doet, heb je ook een bepaalde verwachting. Die verwachting kan positief of negatief zijn. In het geval van spreekangst speelt de verwachting een negatieve beoordeling te krijgen een hoofdrol.
Daardoor zijn dit veel voorkomende gedachten:
- Ik zal blij zijn als ik er vanaf ben
- Dit is niets voor mij, eigenlijk moet ik dit niet meer doen
- Ze zitten op mijn verhaal niet te wachten
- Als ik mijzelf vergelijk met anderen, ben ik ook inderdaad geen spreker
Juist deze negatieve gedachten en verwachtingen zijn een mega-generator van spreekangst!
Wat zijn jouw gedachten en verwachtingen wanneer je gaat presenteren?
Hoe vindt je het om te luisteren naar een spreker die met zijn aandacht bezig is met de vraag hoe hij ‘overkomt’ op zijn publiek?
Het zou niet alleen vervelend zijn om naar te kijken, want het valt niet verbergen, maar het vraagt ook te veel van de spreker zelf waardoor hij niet meer vrijuit kan presenteren.
Multi-tasken met je aandacht is geen optie. Je aandacht is óf hoofdzakelijk bij je publiek, óf bij materiaal, óf bij jezelf. Hoe meer je met je bewustzijn bij jezelf bent, hoe minder je bewustzijn bij je publiek is. We noemen dit ook wel een verhoogd zelfbewustzijn. Dit leidt onherroepelijk tot verlies aan contact met het publiek. En tot meer spreekangst bij jezelf.
Wanneer je je onzeker voelt over je materiaal, maakt dit je ook onzeker over jezelf. Des te meer ben je met je aandacht bij jezelf, en des te minder bij je publiek.
En hoe meer je met die exercitie bezig bent, hoe zenuwachtiger je wordt; en hoe sterker je spreekangst ervaart. Niets vreemds eigenlijk. De kiem van spreekangst wordt dus al in de voorbereiding gelegd.
Met Ego-gerichte voorbereiding bedoel ik dat je bij je voorbereiding voortdurend bezig bent met je zelf. In plaats van je uitsluitend op de kwaliteit van je presentatie te richten, ben je bezig met het te verwachten effect van je boodschap. Daarmee bedoel ik met hoe je boodschap op jou als persoon afstraalt.
Daardoor bouw je een ongezonde en onnodige spanning op bij jezelf. Een mega-generator van spreekangst. Je hebt je boodschap en wie jij bent als mens aan elkaar geknoopt. En dus zelf de kuil van afwijzing gegraven waar je mogelijkerwijs zelf in gaat vallen.
Bij het overwinnen van spreekangst is het cruciaal je ego thuis te laten. Waarom is dat een goed idee? Omdat mensen voor je verhaal komen en niet perse om jou als mens te beoordelen. En bedenk dat als je als spreker een fout maakt jouw aantrekkelijkheid voor anderen niet afneemt, maar juist toeneemt. Je wordt herkenbaar!
Niemand is perfect en ook op het podium mag je fouten maken. Zelfs topsprekers zoals Bill Gates zijn hun tekst wel eens vergeten op het TED-podium. De analyse van verhalen op de vele TEDx-evenementen laat dit ook duidelijk zien. Persoonlijke verhalen uit het hart, waar mensen zich echt heel kwetsbaar opstellen, werden niet alleen het beste gewaardeerd maar bleven ook het beste achter.
Tijdens onze sessies herkennen de deelnemers bij zichzelf de negatieve verwachtingen, de naar binnen gerichte aandacht, en hun ego-gerichte voorbereiding.
Het oppakken van deze nieuwe krachtige methode betekende het einde van hun spreekangst. Maar ook het begin van plezier hebben in presenteren! Hun spreekangst sloeg om in spreekkracht!
Deze individueel afgestemde methode veranderd spreekangst in authentiek en krachtig presenteren. Deze methode laat de spreker in jou opstaan! Je begint je welkom en thuis te voelen op een podium.
Je zult er niet alleen van profiteren wanneer je voor een publiek staat, maar in elk contact met groepen en individuen zul je je sterker voelen en met plezier het woord nemen.
Wacht niet langer, ik sta je graag te woord om je te helpen met spreekangst af te rekenen.
Bedenk hoe je plezier in je leven en loopbaan zal toenemen als jij je spreekangst eenmaal overwonnen hebt.
Bedenk hoe het voelt om ontspannen en vol vertrouwen als een leider op het podium te staan. Want je gaat nu inderdaad leren om authentiek en krachtig te presenteren. En jouw rust en vertrouwen slaan over op het publiek waardoor je de volle aandacht hebt.
Voortaan geen hartkloppingen en zweet oksels meer tijdens een voorstelrondje!
Wanneer trek jij die stoute schoenen aan, en ga je de vijand in de ogen kijken en verslaan?
Velen zijn jou voorgegaan, en ik sta klaar om samen met jou je droom waar te maken!
De individuele coaching bestaat uit twee dagdelen van elk 3 uur.
De totale kosten hiervoor zijn € 995,- ex. btw (zakelijk aftrekbaar)
Fijne lichte coachingsruimte
Koffie, thee, vruchtensap en (bruis) water
Wanneer je op zoek gaat naar hulp, zorg er dan voor dat je een goed beeld hebt van wat je kunt verwachten. Dat is de reden waarom ik altijd een intakegesprek afspreek om jouw vorm van spreekangst goed in kaart te brengen.
In dat gesprek komt al veel aan de orde met betrekking tot de achtergrond van jouw spreekangst. En jij kunt jezelf zo een beeld vormen van de manier waarop je geholpen gaat worden.
Velen zijn jou voorgegaan en hebben hun spreekangst volledig overwonnen. Maak spreekangst overwinnen tot een topprioriteit. Het zal je leven en je levensgeluk ingrijpend op een hoger plan brengen.