Kun je als succesvolle spreker spreekangst ontwikkelen?

Ja, je kunt inderdaad als ervaren spreker alsnog spreekangst ontwikkelen.

Een poosje geleden meldde zich een klant bij mij die vertelde te kampen met ernstige spreekangst. Zijn functie bracht met zich mee dat hij geregeld zou moeten presenteren maar hij ging dit de laatste jaren steevast uit de weg.  De angst om een black-out te krijgen, om niet als vakkundig genoeg gezien te worden, hadden een verlammend effect op hem. Het kwam er kort gezegd op neer dat angst voor de angst hem volledig blokkeerde om er aan te beginnen.

Spreekangst was hem vreemd

Nu zul je er niet van opkijken als ik zeg dat ik dit heel vaak tegenkom. Maar toen vertelde hij iets waardoor ik besloot er toch een blog aan te wijden. Hij vertelde dat hij jaren geleden een bijzonder succesvolle spreker was geweest. Op allerlei niveau’s had hij presentaties gehouden en daar veel complimenten voor in ontvangst mogen nemen. Hij had zich bij die gelegenheden als een vis in het water gevoeld. Hij had zelfs het verzoek gekregen op televisie een presentatie te geven en had dat graag ingewilligd.  Spreekangst was hem volkomen vreemd.

De grote ommekeer was niet geleidelijk gekomen. Tijdens een van zijn presentaties was er iets gebeurd waardoor alles plotseling was veranderd voor hem. Tijdens een presentatie gegeven voor vakgenoten had hij het gevoel gekregen geen contact te kunnen maken met zijn publiek. Kijkend naar de gezichten van de mensen die hij toesprak las hij afwijzing in hun ogen. En wat hij ook probeerde om de gunst van zijn toehoorders te winnen, het was niet gelukt. Er was iets van binnen geknapt bij hem. Hij durfde niet meer opnieuw te gaan presenteren.

Wat is de oorzaak?

Om te begrijpen hoe dit werkt kun je het enigszins vergelijken met wat er gebeurt als je een bloeding uit een grote wond probeert te stoppen met het aanleggen van een verband zonder dat je eerst de wond hecht. Veel sprekers overwinnen hun spreekangst  met ‘oplossingen’ die voor hen lijken te werken maar die geen afhechting zijn van de diepere oorzaak ervan.

In het hierboven beschreven geval was de oplossing waarvoor hij tot dan toe had gekozen, het winnen van de gunst van het publiek. Sommige sprekers doen dit door zelf veel te lachen, grapjes te maken, extravert te acteren, of drukdoenerig heen en weer te lopen. Met de vermeende geoogste populariteit stellen zij zichzelf gerust en menen in de ogen van hun publiek ‘een goede spreker’ te zijn. Het is helaas een doekje voor het bloeden gebleken.

Niet de echte oplossing

Alles wat een spreker doet om de gunst van het publiek te winnen is in werkelijkheid geen echte oplossing voor spreekangst. Zoals uit het hierboven beschreven geval blijkt werkt een oplossing slechts zolang als die werkt. Wat er intussen in werkelijkheid fout gaat, is veel meer dan op het eerste gezicht het geval lijkt te zijn.

Alles wat een spreker doet als ‘oplossing’ voor spreekangst doet afbreuk aan het diepere contact dat hij in werkelijkheid met zijn publiek nastreeft. Elke zogenaamde ‘oplossing’ maakt dat een spreker verder van zichzelf af komt te staan. Daardoor kan het publiek geen echte kennis met hem maken. De spreker wordt op ‘zijns’ niveau niet herkent.

Wanneer bovendien de ‘oplossing’ bij een gelegenheid niet werkt, kan je overkomen wat ik in de ervaring zoals hierboven heb beschreven.

Presentatiecoaching heeft hem geholpen zichzelf te vinden en authentiek te presenteren. Hij had dit zichzelf na al die jaren cadeau gegeven, met veel blijdschap tot gevolg. En ook met vooruitzichten op een volgende stap in zijn carrière.